Gra Einsteina i kot Schrödingera

Czy Wszechświatem na najbardziej fundamentalnym poziomie rządzi przypadek?

Ani Albert Einstein, ani Erwin Schrödinger nie mogli się pogodzić z najbardziej niedorzecznym aspektem mechaniki kwantowej – indeterminizmem. Żywili głębokie przekonanie, że pod powierzchnią pozornie przypadkowych zjawisk kwantowych wszystko musi być ściśle określone, a tym samym przewidywalne. Rezultatem niezgody na wnioski płynące z teorii kwantów – chociaż to Einstein dał impuls do jej sformułowania, a Schrödinger był jednym z jej twórców – stała się przyjaźń dwóch geniuszy i ich bezpardonowa rywalizacja w poszukiwaniu Teorii Wielkiej Unifikacji.
Jakkolwiek mechanika kwantowa okazała się słuszna, a próby Einsteina i Schrödingera, by wyjaśnić wszystko, co istnieje, za pomocą jednego, spójnego opisu, spełzły na niczym, Teoria Wszystkiego wciąż pozostaje świętym Graalem fizyków. Czy może stać się nią teoria strun, pod pewnymi względami tak bliska koncepcji Alberta Einsteina? Czy przyszłość nie pokaże, że Einstein, nawet kiedy się mylił, w gruncie rzeczy miał rację?


Paul Halpern jest profesorem fizyki na Uniwersytecie Nauk Ścisłych w Filadelfii. W trakcie swojej naukowej drogi otrzymał prestiżowe stypendium Guggenheima, a następnie stypendium Fulbrighta. Jest autorem kilkunastu książek popularnonaukowych (m.in. „Naszego innego Wszechświata”), w których prezentuje problemy przestrzeni, czasu, wyższych wymiarów, ciemnej energii, ciemnej materii, fizyki cząstek i kosmologii. Za swoją działalność popularyzatorską otrzymał nagrodę literacką Athenaeum Society.